Tarih boyunca dudaklar kadınların dişilik sembollerinden biri olarak algılanmış ve sanat ile uğraşan hemen herkese ilham vermiştir.
Kalın ve dolgun dudaklar gençliğin, güzelliğin ve sağlığın bir ifadesi olduğu kadar incelmiş ve gevşemiş dudaklar da yüze yaşlı bir ifade vermektedir.
Dudaklar yüzün estetik görünümünde çok önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle üst dudağın bir çok anatomik detayı barındırması nedeniyle bu güzellikte önemli bir rolü vardır
Güzel bir üst dudak, zarif kıvrımları ve çıkıntıları ile kişiye küçümsenmeyecek bir güzellik ve seksapalite katar.
Normal ve güzel bir yüz yapısında, alt ve üst dudaklar arasında ve yüzün geri kalan kısmında bir harmoni vardır.
Yerleşimi çene ve burun arasında dudaklar, dişlerle birlikte, çene yapısı ve yüzün oranlarıyla bütünlük sağlayıp yüzün güzelliğine önemli katkı sağlar. Dudağın inceliği, kalınlığı, genişliği ve yüz ya da ağız üzerindeki konumu bu güzellikte önemli rol oynar.
Dudaklar kimilerinde doğuştan yani ailesel bir özellik olarak ince ve belirsizdir.
Özellikle yaşlanmaya bağlı olarak dokuların erimesiyle incelir ve kırışarak dolgunluk ve diriliğini kaybeder. Dokuların gevrekliği ve dolgunluğunun azalması yüzdeki deri, kas ve yağ miktarlarının azalması ve erimesi sonucudur.
Yüz derisi ve bununla beraber diğer yapılar yanaklar, boyun derisi, göz kapakları, kaşlar ve tabii ki dudaklar yerçekimi ile aşağı doğru sarkar ve özellikle ağız kenarlarının sarkıklığı hüzünlü ve mutsuz ifadeye sebep olur.
Dudakların sarkması ile bu tip hastalarda güldükleri ve konuştukları zaman alt dişlerin görünür hale gelmesi yaşlılık ifadesidir. Gençlerde ise tam tersine güldükleri ve konuştukların da üst dişler daha görünür haldedir ve alt dişler görünmez.
Yaşlanmayla dudağın kırmızı kısmı solar, dudak uzar ve sarkar, dudak kıvrımları yüksekliğini kaybeder ve yassılaşır. Yine yaşlandıkça eros yayı denilen kısım kıvrımlarını yitirir ve dudak çekiciliğini kaybeder.
Yaşlanmayla oluşan veya yapısal olarak genç yaştaki dudak şekil bozukluklarını düzeltmek ve yüzün güzelliğini yeniden kazandırmak estetik plastik cerrahinin özel ilgi alanlarından biri olmuştur.
Dudak kalınlaştırma, dudakları yapısal olarak ince olan ya da zamanla incelen, kalın ve dolgun dudaklarla yüzündeki gençlik ve güzellik ifadesini güçlendirmek isteyen kişiler ya da basitçe daha diri ve dolgun dudaklara sahip olmak isteyenler tarafından tercih edilir.
Sadece ince dudakları kalınlaştırmak amacıyla değil örneğin siyah ırktan olan hastalar gibi dudakları normalden kalın olanlarda, ya da sıvı silikon veya kalıcı dolgu maddesi gibi maddelerin enjeksiyonu sonucunda dudaklarında deformite meydana gelmiş kişilerde inceltme ameliyatları da yapılmaktadır. Dudak kanserine nedeni ile dudaklarının bir kısmı alınmak zorunda kalınan hastalarda da yeniden dudak yapmaya yönelik ameliyatlar da yapılmaktadır ki bu tip dudak onarım ameliyatları estetik kadar fonksiyon açısından da büyük önem taşımaktadır.
Dudak Kalınlaştırma İşleminde amaç kabaca alt ve üstte iki adet sosis benzeri dudaklar yapmak değil dudakları kalınlaştırırken aynı zamanda konturlarını daha belirgin hale getirmek, kırışıklıkları azaltmak ve dolgunlaştırmaktır.
Dudak kalınlaştırma sırasında doğal bir dudak görünümünün korunması başlıca hedeftir.
Dudakları kalınlaştırmak ve kırışıkları düzelterek dolgunlaştırmak için uygulanan yöntemleri 3 ana grupta inceleyebiliriz:
Dudak kalınlaştırma ve dolgunlaştırma hastanın kendi vücudundan alınan dokularla yapılabilir.
Yağ enjeksiyonu yine insanın kendisinden alınan dokunun kendisine aşılanması prensibidir. Vücudun başka bir bölgesinden alınan yağ dokusu özel bir işlemden geçirilip özü elde edilir. Bu yöntemle elde edilen konsantre yağ hücreleri iğne ile dudağa verilerek kontur ve kalınlık sağlanır.
Dudağa yağ enjeksiyonu yönteminin avantajı hiçbir kesi yapılmadan iğne ile alınan yağ dokularının yine iğne ile dudağa verilmesidir . Yağ dokusu aynı zamanda gerekiyorsa başka kırışıklıklara ya da yüzde kontur kaybı olan yerlere enjekte edilebir. Dudaktaki aşk yayı denilen kıvrımların bu yöntemle elde edilmesi de son derece doğal bir dudağa sahip olmayı sağlar.
Çok ince dudaklarda üçer ay aralıklarla yağ enjeksiyonunun 2-3 kez tekrarlanması uzun süre kalıcı ve doğal bir görünüm getirir
Yağ enjeksiyonu işlemi lokal anestezi altında yapılır. Şişlikler birkaç günde geçer. Son derece kolay bir uygulamadır. Fazla dolgunluk gerektiren durumlarda oldukça etkilidir.
Hastanın kendi vücudundan örneğin, karın germe veya meme küçültme ameliyatı sırasında çıkartılan derinin alt tabakasından veya daha önceden vücutta kalmış yara izlerinin düzeltilmesi sırasında elde edilen skar dokusundan elde edilen dermis ve diğer kollajenden zengin dokuların iğne ile dudağın gerek görülen bölgelerine enjekte edimesi işlemidir.
Vücudun başka bir yerinden alınan deri parçasının alt tarafındaki dermis denen doku kısmı şeritler şeklinde çıkarılıp dudak içine yerleştirilir. Özellikle dudak kenarlarına yerleştirilen bu doku dudağın kıvrımlarını arttırarak daha seksi bir görünüm verdirir. Şişler indikten sonra doğal ve daha çekici bir dudak elde edilir.
Vücutta bulunan bir madde olan ve şu ana kadar komplikasyonu pek sayılmayan bir madde olan Hyalüonik Asit içeren dolgu maddeleri dudak kalınlaştırma işleminde en yaygın olarak kullanılan malzemedir.
Dolgu enjeksiyonları yüzdeki kırışıklıkları düzeltmek ve hacim vermek için de uygulanabilirler.
İğne ile enjekte edilen Hyaluronik Asit kullanıldığında uygulama çok basittir ve hasta hemen normal hayatına döner. Uygulama sonrası hyaluronik asit kendiliğinden 8-12 ay içinde vücuttan eritilerek atılır.
Vücutta zaten doğal olarak mevcut olan Hyaluronik Asit maddesinin kimyasal olarak yeniden üretilmiş hali olduğundan alerji yapmaz.
Hyaluronik Asit dolgularının ince ve kıvamı yumuşak olan şekli dudak kenarlarına ve ince kırışıklara, daha koyu kıvamlı olanı formu ise dudağın içine ve dudak kenarındaki oluklara verilebilmektedir.
Yabancı dolgu malzemeleri içinde vücut tarafından en kolay en kabul edileni Hyaluronik Asit içeren dolgulardır. Özellikle FDA onayı olan kaliteli dolgu malzemelerinin doğal görüntüyü bozmaması ve dokulara zarar vermemesi nedeniyle yabancı dolgu maddeleri içinde en güvenilir ve en sık kullanılan malzemedir.
Piyasada kolajen olarak bilinen bu madde sığır derisinden elde edilmektedir ancak deli dana hastalığının ortaya çıkışı ile günümüzde kullanımı hemen tamamen ortadan kalkmış bir malzemedir (Otokolajen ile karıştırılmamalıdır. Otokollajen; sizin dokunuz alınıp, laboratuvara gönderilerek elde edilen bir maddedir). Bu heterokolajen aşırı duyarlılık reaksiyonları yapabilmekte, vücut tarafından reddedildiği için de vücutta tesirleri çok geçici olmaktadır. Kullanmadan önce test yapma zorunluluğu vardır.
Yüz dokularına enjekte edilerek kullanımı 1960-70 yıllarında popüler olan ve dudak kalınlaştırmada yıllarca kullanılan sıvı silikon ve silikon yağı meydana getirdiği olumsuzluklar ve uygulanan hastalarda çeşitli komplikasyonlara neden olmasından dolayı artık günümüzde kullanımı çok azalmıştır. Amerikan Gıda ve İlaç kurumu (FDA) tarafından estetik dolgu maddesi olarak satılması ve direk doku içine enjeksiyonu yasaklanmış ve kullanılmamaktadır. Sıvı silikon şeklinde verilen bu dolgu maddesi dudağı kalınlaştırmakta, ancak bütün dokuların içine sızıp, buradaki normal anatomiyi bozup kas ve deri altı dokuların şeklini deforme etmektedir. Burada ki uygulama meme ameliyatlarında yapılandan farklıdır.
Meme büyütme ameliyatlarında kullanılan silikon jel kalın bir kılıf içinde meme altına yerleştirilir ve zaman içinde oluşan ve etrafını saran zar sayesinde izole edilip, doku içine dağılma ihtimali yoktur.
Öte yandan sıvı silikon enjekte edildiği yerde dokuların içerisine kaçar. Örneğin dudağa enjekte edildiğinde bu silikon sıvı olduğu için doku aralarına yayıl ve çıkığından çıkarılması sadece bulunduğu dokunun da ameliyatla alınmasını gerektirir.
Sıvı silikon dudaklara enjekte edildiğinde, dudak dokusunda yangı reaksiyonuna neden olur ve sürekli yer değiştirdiği için dudaklarda şekil bozukluğuna yol açar.
Tüm bu olumsuz durumlara ilaveten dudaklarına sıvı silikon enjekte edilmiş birçok hasta dudaklarında his kaybından şikâyetçidir. Sıvı silikon ayrıca alerjik reaksiyon yaratarak dudakta yaralanma ve kalıcı hasara da yol açabilmektedir.
Ülkemizde hiçbir plastik cerrah yüze sıvı silikon veya silikon yağı enjeksiyonu uygulamamaktadır ancak ne yazık ki bazı otel odalarında, evlerde ve bazı güzellik salonlarında gizli olarak bazı yetkisiz kişiler bu tip silikon dolgusu yapmaktadırlar.
Ciddi sağlık sorunları yaratması sebebi ile sıvı silikon enjeksiyonu öneren kişilere karşı dikkatli olunmalı ve kesinlikle yaptırılmamalıdır.
Yüze ve vücudun diğer yerlerine enjekte edilen 150 kadar yabancı madde vardır.
Dolgu malzemelerinin sıvı silikon gibi kalıcı tip de olanları özellikle tehlike yaratmaktadır.
Kalıcı dolgu maddelerin kullanımı oldukça risklidir ve yanlış uygulamalar sonucu kalıcı deformitelere yol açmaktadırlar.
Kalıcı dolgu maddesi enjekte edilen dokularda “granülom” denen yabancı cisim reaksiyonu oluşturma ihtimalleri yüksektir ve tedavileri çok güçtür.
Diğer katı formdaki dolgular ise enjektörle değil ufak bir ameliyatla yerleştirilen malzemelerdir. Alloderm insan derisinden elde edilir ve konulduktan sonra 1 yıl içinde eriyerek kaybolur. Gortex denilen malzeme ise kalıcıdır. Dudak kenarlarından yapılan küçük kesilerden dudak içine yerleştirilir. Konulduğu şekilde kalır ve şeklini muhafaza eder. Sakıncası ise zamanla dudağı delerek dışarı çıkabilmesidir.
Bu maddelerde uzun süre sonra problem çıkarma ihtimallerinden dolayı çok tercih edilmemektedirler.
Bu kalıcı dudağa yerleştirilen maddelerin komplikasyonları bir çok bilimsel toplantıda örnekleri ile dile getirilmektedir. Çok belirgin olmayan komplikasyonlar da ise bu yabancı maddelerin dokularımıza ne kadar zarar verdiği bilinmemektedir ve dolayısıyla kullanımları tavsiye edilmemektedir.
Dudakları dolgu maddesi kullanmadan ya da bu enjeksiyonlara ek olarak basit ameliyatlarla kalınlaştırmak mümkündür. Pek çok teknik mevcuttur. Bu yöntemlerden uygun olanı plastik cerrah hastanın dudak yapısına ve durumlarına göre seçer. En iyi ve kalıcı sonuçlar bu tekniklerle alınır. Diğerleri gibi geçici değildir. İyileşme 5-7 günde tamamlanır.
Lokal anestezi altında yapılır. 10-14 günde morluklar geçer. Hasta 3 hafta sonra normal yaşamına döner. Ama doku iyileşmesinin her zaman 6-8 ayda sonlandığı unutulmamalıdır.
